"De meest gezonde reactie op het leven is vreugde." - Deepak Chopra
Vreugde (of blij) is volgens de psychologie een van de vier basisemoties. Je hebt ook nog bang, boos en bedroefd. De vier B's dus. Maar is vreugde daarvan de meest gezonde? Het is in ieder geval de enige emotie van de vier die een positief gevoel oplevert.
We ondernemen meestal nieuwe dingen omdat we ergens ontevreden over zijn. Dat lijkt me niet echt een positief gevoel. Het begint als klein kind al. We onderzoeken stiekem de tuin van de buurman die niet thuis is, omdat we ontevreden zijn met de wereld die we al kennen. Die biedt niet genoeg uitdaging en spanning. Rond ons twintigste levensjaar gaan we het huis uit, omdat we niet langer door onze ouders de wet voorgeschreven willen worden. We wisselen meermaals van baan omdat onze huidige baas ons te weinig vrijheden geeft, die collega ons niet aanstaat of het salaris te laag is. Zelfs dagelijkse behoeftes, zoals eten en plassen, doen we om de ongemakkelijke gevoelens die honger en een volle blaas oproepen op te heffen. Hoewel, zo'n momentje op het toilet, even voor jezelf, kan ook positieve energie opleveren. Dan hoef je eindelijk even niet het gezeur van die collega aan te horen.
Het lijkt er dus op dat we dingen ondernemen om negatieve gevoelens te voorkomen. Maar is een afwezigheid van negatief gevoel dan automatisch vreugde? Of komt ons positieve gevoel voort uit de afwezigheid van negatieve gevoelens? Ik denk dat het iets genuanceerder ligt. Tenslotte bestaat er ook nog zoiets als de afwezigheid van gevoelens, namelijk apathie. Dus waar komt dat positieve gevoel dan vandaan ?
Ik denk dat we met een positief gevoel beloond worden. Laat ik daar een voorbeeld bij geven. Ik heb vandaag aan een hardloopwedstrijd meegedaan. Hoewel ik van tevoren wist dat ik hierdoor vermoeid raak, dat ik tijd vrij moet maken om te trainen en dat ik misschien wel in de ijzige kou moet hardlopen (het weer is nogal onvoorspelbaar begin maart), heb ik me toch ingeschreven. Ik heb mezelf dus een doel gesteld. De trainingen en de wedstrijd zelf kostten energie en tijd. Maar op het moment dat ik over de finish kwam, kon ik wel een gat in de lucht springen. Het was een kortstondige uitbarsting van positieve energie, oftewel vreugde. Als ik nu, een paar uur later, er weer aan denk, voel ik weer iets van die positieve energie terugkomen.
Ik wist van tevoren dat, om zo'n vreugdegevoel te kunnen behalen, ik eerst een aantal negatieve momenten zou moeten doormaken. Die negatieve gevoelens waren een essentieel onderdeel van het proces om dat positieve gevoel te behalen. Die vreugde was mijn beloning, omdat ik, ondanks de negatieve gevoelens, toch doorzette en mijn doel bereikte. Ik denk zelfs dat ik grotendeels gedreven werd door het vooruitzicht van die vreugde. Ik denk dus dat, hoewel negatieve gevoelens zoals angst en verdriet ons aanzetten tot het vermijden of veranderen van situaties, vreugde ons in staat stelt om